ICO , IPO ve IEO Nedir? Yatırımcılar için Farkları ve Avantajları

IPO (Initial Public Offering) Nedir?  

IPO (Initial Public Offering), Türkçeye çevrilmiş haliyle ‘İlk Halka Arz’, özel bir şirketin ya da kuruluşun açılış öncesi yatırımcılardan sermaye toplamak için yürüttüğü hisse senedi arzı sürecine verilen isimdir. 

Halka açık ticari ve büyük şirketlerin de bazen kullandığı bu yöntem, sermaye oluşturma sürecinde olan kuruluşların fon toplamak amacıyla halka arz şeklinde yatırımcılara hisse senedi sunulmasını ifade eder. Şirketlerin ilk halka arz sürecine kısaca IPO denir. IPO sonrası şirketler halka açık şirketler olarak adlandırılırlar.  

Şirketlerin IPO süreçlerinde belirli kriterleri yerine getirmesi gerekir ve bu bakımdan resmi makamların da rolü büyüktür. Temiz bir ticari sicil, kayda değer bir kazancın bulunması gibi etkenler IPO süreci için gereklidir. Resmi kurumların talep ettiği şartları yerine getirmesi gereken şirketle; hisse miktarı, fiyat teklifi gibi süreçleri yürütürken yatırım bankası veya bir sigorta şirketine de ihtiyaç duyarlar. IPO geleneksel bir halka arz yöntemidir. Kripto para ekosisteminde ise karşımıza IPO yerine ICO (Initial Coin Offering) ve IEO (Initial Exchange Offering) ifadeleri çıkar. 

IPO ile ICO Arasındaki Farklar Nedir?  

IPO ile ICO yöntem olarak birbirine benzer fakat işleyişi birbirinden farklıdır. IPO geleneksel bir biçimde ilk hisse senedi arzı olarak piyasada faaliyette bulunan şirketlerin kullandığı bir yöntemken ICO kripto para ekosisteminde yer alan ve daha çok girişimcilerin tercih ettiği ilk coin arzı yöntemidir. IPO’da bankaların ve avukatların onayı gerekirken ICO için bu geçerli değildir. IPO ile hisse alarak şirkete ortak olmak mümkündür fakat ICO ile kripto varlık satın alarak şirketin yasal ortağı olmazsınız.  

ICO (Initial Coin Offering) Nedir? 

ICO (Initial Coin Offering), dilimize çevrilmiş haliyle ‘İlk Coin Arzı’, adından da anlaşılacağı gibi yatırımcılar için ilk kripto para arzı anlamına gelen bir yatırım çeşididir. ITO (Initial Token Offering) olarak da ifade edilebilir. Genellikle Bitcoin ve Ethereum’un kullanıldığı, kripto paralar karşılığında yatırımcılara projeye ait yeni kripto para önererek fon toplama sürecini ifade eder. Yatırımcıların kripto para, hizmet veya çeşitli uygulamalara erişebildiği bu süreçte, şirketler de bu yöntemi kullanarak projelerine kaynak üretmiş olurlar. ICO, yatırımcılara birtakım özel hizmet avantajları da sağlayabilir. 

ICO Sürecinde Alım Nasıl Yapılır? 

ICO sürecinde proje üreticilerinin belirttiği sanal cüzdana yatırımcıların elindeki mevcut kripto paralar yatırılır ve karşılığında yeni sunulan coin ya da token alınır. Proje üreticileri sundukları kripto varlığın getirdiği çözümleri, yatırımcılar için sağlayacağı fayda ve yenilikleri ICO süreci öncesi belirtmek durumundadırlar. Bunun için projeye ait web sitesi ve özellikle projenin white paper’ı özenle incelenmeli ve yatırımcının analiz süzgecinden geçmelidir.  

ICO (Initial Coin Offering) öncesinde, ilgili kripto varlığa ait teknik detayların yazılı olduğu bir teknik doküman yayınlanır. Doküman (White Paper) kripto varlığa ait amaç, misyon, vizyon, yeni getirilen teknolojik avantajlar ve farklılıklar gibi yatırımcıların faydalanabileceği bilgiler içerir. Tanınmış en ünlü white paper, Bitcoin’e ait, “Bitcoin: Eşler Arası Elektronik Nakit Sistemi" başlıklı dokümandır. Yatırım öncesi yayınlanan teknik dokümanı ayrıntılı inceleyip sonrasında karar vermekte fayda vardır. 

Bilinen en başarılı fon, ICO fon toplama süreci Ethereum tarafından 2014 yılında gerçekleştirildi. Yatırımcıların ETH ile BTC takas ettiği bu süreçte 18 milyon ABD doları tutarına denk Ether (ETH) satıldı.  

ICO'nun Avantajları ve Dezavantajları Neler? 

ICO (İlk Coin Arzı) hızlı bir biçimde fon toplama ve yatırımcısına kolaylıkla yeni kripto paralara sahip olma fırsatı verir. ICO, genel olarak dijital cüzdanında kripto para olan herkese açıktır. ICO’lar kimi zaman avantajlı olabileceği gibi bazen de dezavantajlı olabilir. 

ICO’lar; düzenlemeler ve süreç gerektiren bürokratik işlemlere çok fazla takılmadığından, tamamlanma süreci özellikle geleneksel halka arz süreçlerine göre daha çabuk gerçekleşir. Dünyanın farklı yerlerindeki yatırımcılar gerçekleşen dijital sürece dahil olabilirler. Blockchain teknolojisi de yatırımcılar için, işlemlerin güvenli bir ortamda ve şeffaf bir biçimde kayıt altına alınması manasını taşır. 

ICO’nun dezavantajları da vardır. Teknik dokümanda belirtilen proje geliştirme sürecinde beklenmedik aksaklıklar çıkabilir ve vaat edilen ile sunulan proje arasında farklar olabilir. Yatırımcıların korkulu rüyası olan ‘Pump and Dump’ durumu gerçekleşebilir. Proje sahipleri ve ortakları ICO sonrası büyük satışlar gerçekleştirerek kripto para fiyatında büyük düşüşlere ve güven kaybına sebep olabilir. Bu tarz durumlarda düşen fiyatın eski haline gelmesi hiçbir zaman gerçekleşmeyebilir. Manipülasyona açık bu durumu engellemek için yatırım yapılan projenin çok iyi araştırılması, ekibinin incelenmesi gerekir; kullandığı teknoloji ile sahip olduğu blockchain’in nasıl işlediğine ve ICO’yu gerçekleştiren şirketin gerçek olduğuna emin olunmalıdır. Çok alternatif olması da yatırımcının fikir değiştirmesine ve rekabet ortamında yatırım yapılan kripto parada volatilite oluşmasına neden olabilir. 

IEO (Initial Exchange Offering) Nedir? 

IEO (Initial Exchange Offering), dilimize “İlk Kripto Para Platform Arzı” olarak da çevrilebilir. IEO teknik olarak bir ICO çeşididir; fon toplama amacıyla kullanılır. Temel fark kripto para arzı doğrudan proje sahibi şirket üzerinden değil kripto para platformları üzerinden yapılmasıdır. Fon toplama işlemi için kripto varlık platformları aracı olurlar. Piyasaya yeni çıkacak olan kripto paranın ilk arzı platform sayesinde gerçekleşir.  

Arz süreci platform tarafından yönetilir. Projenin geliştirilmesi için kaynak ihtiyacı duyan proje geliştiricileri, gerekli kaynak için IEO yöntemini kullanmak üzere platformlar ile hareket edebilirler. ICO ile daha önceki yıllarda manipülasyona maruz kalan birçok yatırımcı da oldu. Hiçbir platformda listelenmeyen ve değeri ICO sonrası çok fazla düşen kripto paralar yatırımcının elinde kalmış oldu. IEO platformlar aracılığıyla yönetildiği ve platform üzerinden listelenme olacağı için yatırımcıların da benimsediği yöntemlerden birine dönüştü.   

Güvenilir bir platform seçmek ise bu yöntemdeki önemli kriterlerden biri olarak öne çıkıyor. IEO sürecinde projenin sahibi şirket ve kripto para alım-satım platformu pazarlama aşamalarında beraber hareket ederler. 

Buraya tıklayarak, güvenilir teknolojik altyapısı ve yetkin profesyonellik anlayışına sahip CoinO üzerinden; BTC, ETH ve diğer seçkin altcoin alım satım işlemlerinizi kolaylıkla ve hızlıca gerçekleştirebilirsiniz. 

IEO Sürecinde Alım Nasıl Yapılır?  

IEO (Initial Exchange Offering) döneminde yatırım yapmak kripto para platform kullanıcıları için daha kolay bir süreçtir. IEO’yu gerçekleştiren proje sahibi şirkete ait cüzdan adresine ya da platforma bir para göndermeniz, projenin kullandığı blok zinciri üzerinden akıllı bir sözleşme yapmanız gerekmez. IEO sürecinde proje sahiplerinin çalıştığı kripto para platformları ile işlemler gerçekleştirilebilir.   

Hem projenin hem de platformun güvenilir olduğuna emin olduktan sonra, önce platforma üye olunur. Üyelik sonrası arzı yapılacak kripto para ile takas edilecek miktarda kripto para hesaba eklenir. Platform ve proje sahiplerinin tercihine göre bu BTC, ETH ve diğer kripto paralar olabilir. IEO platformda listelendikten sonra gerekli işlemler tamamlanarak platform üzerinden IEO’su yapılan kripto para satın alınır. 

IEO'nun Avantajları ve Dezavantajları Neler? 

IEO (Initial Exchange Offering) hem hızlı hem de kripto para platformlarının sağladığı güven ile fon toplama ve yatırımcısına yeni kripto paralara erişme fırsatı verir. IEO, ilgili platforma üye olan herkese açıktır. IEO süreci avantajlı olabileceği gibi dezavantajları da mevcuttur.  

En önemli avantajı kripto para platformunun sağladığı  güven ortamıdır. Platformlar hem kullanıcılarının güvenini boşa çıkarmamak hem de kendi prestijlerine etki edecek yanlış bir projeye destek olmamak adına, IEO ile satışa çıkacak kripto paraları dikkatle seçmek durumundadırlar. İşlemler platform üzerinden yapıldığı için hız da söz konusudur. ICO ile tek muhatap proje ekibi olduğu için dolandırıcılık ihtimali daha fazladır. 

IEO (Initial Exchange Offering) sürecine katılımda platform üyeliği gerekeceği için, gerçek kullanıcıların sürece dahil olması hem proje sahipleri hem de diğer yatırımcılar için güvenli bir işlem ortamı anlamı da taşır. IEO’su yapılan projenin ekibi şeffaf bir şekilde bilinmektedir. Proje sürdürülebilirliği açısından muhataplar en baştan belirlenmiştir. ICO’da sürece katılım için farklı şartlar da aranabilirken IEO’da platforma üye olup cüzdanında kripto para olması yeterlidir. Diğer bir avantaj ise yatırım yapılan kripto paranın halihazırda platform üzerinde listelenmeye başlamasıdır. Böylece alım-satım işlemleri de istenilen zaman platform üzerinden yapılabilir. 

IEO’nun çeşitli dezavantajları da bulunmaktadır. IEO ile yatırım yapılan kripto varlığa ait proje bir süre sonra vizyonunda belirttiği vaatleri yerine getirememeye başlayabilir. Böyle bir durumda ilgili kripto paranın değeri düşebileceği için yatırımcı durumdan olumsuz bir biçimde etkilenebilir. Projenin kendisi için de bir maliyet dezavantajı olabilir. IEO için platformun talep edebileceği finansı karşılayacak gücü olmayan projeler listelenme şansı bulamazlar. Bu durumda ICO onlar için daha mantıklı bir seçenek olabilir. Henüz kripto paralar ile ilgili dünyanın pek çok yerinde yasal düzenlemeler tam bir netliğe kavuşmadığı için olası regülasyon veya kısıtlamalar da platformlar ve projelerin IEO süreçlerini etkileyebilir. İşlemlerini anonim yapmak isteyen, platformlara üye olmak istemeyen kullanıcılar da IEO’lara dahil olmak istemeyebilir. Yoğun talep olması durumunda altyapısı yeterince iyi olmayan platformlarda yaşanacak aksaklıklar da kullanıcıların IEO sürecinin dışında kalmasına sebep olabilir. 

Güçlü teknolojik altyapısı, uzman ve profesyonel müşteri hizmeti desteği ile CoinO üzerinden kripto para işlemlerinizi güvenle ve hızlıca yapabilirsiniz.